Jawność wynagrodzeń w branży IT — wszystko o transparentności płac

W tym artykule:

• Jawność wynagrodzeń od kiedy? UE wprowadziły dyrektywę, która ma regulować temat jawności wynagrodzeń. Jej zapisy obejmować będą wszystkie firmy w 2026 roku.
• Jak wygląda jawność zarobków w Polsce? Nadal wiele firm w naszym kraju nie stosuje jawności wynagrodzeń. Branża IT zdaje się wyróżniać na tym tle.
• Mówienie o wynagrodzeniu i zarobkach w zespole pociąga za sobą nie tylko szereg korzyści, ale także szereg wyzwań, tj. konieczność przestrzegania zapisów poufności.

Co oznacza jawność wynagrodzeń?

Wpływ dyrektywy o jawności wynagrodzeń na branżę IT

Jawność zarobków w Polsce — porównanie z globalnymi trendami w branży IT

Jak otwartość finansowa wpływa na kulturę pracy i zadowolenie pracowników?

Wyzwania przy wprowadzaniu transparentności płac

Podsumowanie — transparentność wynagrodzeń w branży IT

Co oznacza jawność wynagrodzeń?

Jawność wynagrodzeń, czyli transparentność płacowa, oznacza otwarte i jasne komunikowanie o zarobkach nie tylko wewnątrz organizacji, ale także publicznie (np. w ogłoszeniach o pracę). W praktyce może to oznaczać, że firmy udostępniają zakresy płacowe dla różnych stanowisk, co pomaga obecnym i potencjalnym pracownikom w uzyskaniu jasnych informacji w obrębie widełek wynagrodzenia. Taka praktyka ma na celu zwiększyć przejrzystość procesów wynagradzania i promować równości, jednocześnie eliminując dyskryminację płacową oraz nieuzasadnione różnice w zarobkach osób o podobnych kwalifikacjach i doświadczeniu.

Wpływ dyrektywy o jawności wynagrodzeń na branżę IT

Parlament Europejski i Rada Unii Europejskiej w maju 2023 roku przyjęły Dyrektywę Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2023/970. Ta weszła w życie dwudziestego dnia po jej opublikowaniu w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej. Zgodnie z jej postanowieniami państwa członkowskie mają trzy lata na wdrożenie do swojego prawa krajowego wszystkich, zawartych przepisów. Oznacza to, że dyrektywa stanie się wiążąca dla polskich przedsiębiorstw od 7 czerwca 2026 roku.

Ponadto zgodnie z zapisami dyrektywy firmy zobligowane są do:

• raportowania informacji dot. stawek wynagrodzeń na poszczególnych stanowiskach pracy;
• wyrównania różnic płacowych;
• corocznych sprawozdań — ten zapis dot. przedsiębiorstw, zatrudniającym więcej niż 250 pracowników;
• wypłacania odszkodowania wszystkim pracownikom, którzy doświadczyli dyskryminacji płacowej.

Dyrektywa o jawności wynagrodzeń ma jeden cel — promować równość płacową, eliminować dyskryminację płacową w krajach UE, wprowadzić sprawiedliwą komunikację oraz równe środowisko pracy dla wszystkich pracowników.

W tym miejscu warto również wspomnieć o poselskim projekcie ustawy – Kodeks pracy (druk nr 135)5 , który przewiduje nałożenie na pracodawców obowiązku publikowania w ogłoszeniach o pracę kwoty wynagrodzenia brutto. Firma, która nie spełnia tych wytycznych lub która zatrudnia pracownika „za wynagrodzeniem mniejszym niż przewidziane” popełnia wykroczenie przeciwko prawom pracownika i podlega karze grzywny od 1 000 do 30 000 zł.

Jawność zarobków w Polsce — porównanie z globalnymi trendami w branży IT

Choć w wielu krajach, zwłaszcza w USA czy krajach Europy Zachodniej, transparentność płac jest już standardem, w Polsce temat ten nadal ewoluuje. Wraz z firmami wyróżniającymi dużą otwartością, nadal pojawiają się przedsiębiorstwa, które aż do rozmowy kwalifikacyjnej (48%, raport “Jawność wynagrodzeń oczami Polaków”, 2023) nie mówią o oferowanym wynagrodzeniu na danym stanowisku). To oczywiście stopniowo ulega zmianom, ponieważ polskie firmy IT zmuszone są do zachowania transparentności płacowej.

Na potwierdzenie tych słów można przytoczyć badania Edyty Sobótki-Bentyn, które przeprowadzono na rzecz Uniwersytetu Wrocławskiego. Autorka przebadała 158 organizacji, które zatrudniały mniej niż 100 osób oraz 140 firm zatrudniających ponad 500 pracowników. Według analiz — zaledwie 24%  niewielkich organizacji i 175 dużych firm zamieściło informacje o wynagrodzeniu.

Jak otwartość finansowa wpływa na kulturę pracy i zadowolenie pracowników?

Jak czytamy we wspomnianym raporcie, opublikowanym przez Uniwersytet Warszawski - 84% ankietowanych firm IT zwiększyło wynagrodzenia w ostatnich latach. Ten trend to nijako wynik “prześcigania” się w metodach, które przyciągnęłyby wykwalifikowanych specjalistów. Wśród tych metod pojawia się także publikowanie proponowanego wynagrodzenia w ogłoszeniach o pracę.

Aby dokładnie poznać, jak (i czy) publikowanie widełek wynagrodzenia w ogłoszeniach o pracę w branży IT w Polsce jest dobrą praktyką, Edyta Sobótka-Bentyn przeprowadziła kolejne badanie (2019). W badaniu wzięto pod uwagę 822 firm, które opublikowały ogłoszenia o pracę w IT na największych portalach. Okazało się, że od 60% do 84% (w zależności od portalu) z nich umieściło w ogłoszeniach widełki płacowe. Autorka badania wytypowała kilka kluczowych wniosków na podstawie otrzymanych wyników. Tak oto:

• Mniejsze firmy nieco częściej niż duże firmy stosują jawność wynagrodzeń.
• Jeśli jakaś firma ujawnia widełki wynagrodzenia raz, to będzie robić to konsekwentnie, w każdym miejscu, w którym się ogłasza.

Co to oznacza dla pracodawców i pracowników? Otwartość finansowa w miejscu pracy znacząco wpływa na kulturę organizacyjną i poziom zadowolenia pracowników. Transparentność wynagrodzeń buduje zaufanie wewnątrz firmy, co jest fundamentem zdrowej i sprawiedliwej kultury korporacyjnej. Gdy pracownicy mają pewność, że wynagrodzenia są ustalane na sprawiedliwych zasadach, wzrasta ich zaangażowanie i poczucie lojalności. To również pomaga w zmniejszeniu wewnętrznych konfliktów i zazdrości, które mogą wynikać z postrzeganych niesprawiedliwości w zakresie wynagrodzeń.

Firmy, które praktykują otwartość finansową, często są postrzegane jako bardziej nowoczesne i etyczne, co z kolei przyciąga kandydatów, którzy cenią transparentność wynagrodzeń i otwartość. Ostatecznie mamy więc win-win dla dwóch, zainteresowanych stron.

Przeczytaj także: Employee experience — na czym polega i jak poprawić doświadczenia pracowników?

Wyzwania przy wprowadzaniu transparentności płac

#1 wyzwanie: zapewnienie bezpieczeństwa

Badanie “Jawność wynagrodzeń oczami Polaków” (2023)  wskazało, że aż 36% pracowników boi się, że negatywnych konsekwencji, gdy zaczną rozmawiać o swoim wynagrodzeniu z innymi współpracownikami. Z tego też względu największym wyzwaniem we wprowadzeniu transparentności płac jest zagwarantowanie bezpieczeństwa i otwartej, nieoceniającej komunikacji.

Dlatego też transparentność musi iść w parze z edukacją i komunikacją, aby wszyscy pracownicy rozumieli, jak ustalane są wynagrodzenia, jakie są kryteria awansów i podwyżek, oraz jak mogą wpływać na swoje zarobki w IT.

#2 wyzwanie: ryzyko frustracji

Istnieje również ryzyko niezadowolenia i frustracji, gdy pracownicy odkryją nierówności w płacach, które były dotąd nieujawnione. To może wywołać wewnętrzne napięcia i wymagać od działu HR zarządzania konfliktami oraz renegocjacji umów, aby przywrócić równowagę. Warto, bowiem aż 80% pracowników przyznaje, że jawność zarobków pozytywnie wpłynie na cały rynek pracy.

#3 wyzwanie: przestrzeganie zapisów prawnych

Firmy i działy HR (https://hr.theprotocol.it/) muszą także zadbać o zgodność z przepisami o ochronie danych osobowych, co w kontekście jawności płac może stanowić wyzwanie. Dlatego też konieczne jest znalezienie równowagi między transparentnością, jawnością wynagrodzeń w IT a ochroną prywatności pracowników.

Podsumowanie — transparentność wynagrodzeń w branży IT

Transparentność wynagrodzeń w branży IT jest coraz bardziej pożądaną praktyką, która przynosi korzyści zarówno pracownikom, jak i pracodawcom. Poprzez otwartość w kwestiach finansowych, firmy budują kulturę zaufania i sprawiedliwości, co przekłada się na większe zaangażowanie i satysfakcję pracowników. Choć wprowadzenie pełnej transparentności płac wiąże się z wyzwaniami, takimi jak zarządzanie oczekiwaniami, ochrona danych osobowych i wewnętrzne napięcia, korzyści z takiej polityki mogą znacząco przeważyć początkowe trudności.

Może Ci się spodobać:

• Trendy rekrutacyjne dla IT - jak pozyskać efektywnie pracownika
• Rekrutacja pracowników — jak skutecznie przeprowadzić proces rekrutacji?
• 3 najważniejsze informacje, których potrzebuje kandydat z branży IT
• Rekrutujesz do branży IT — te pojęcia warto znać

Bibliografia

[1]Edyta Sobótka-Bentyn, Jawność wynagrodzeń w branży IT w Polsce – standard czy dobra praktyka?, Uniwersytet Warszawski

[2] Jawność wynagrodzeń oczami Polaków. Badanie 2023, LiveCareer

[3] Jawność wynagrodzeń w branży IT. Czy wynagrodzenie powinno być jawne?, Devire