Gig economy — co to jest i jak zmienia rynek pracy?

A tym artykule:

• Gig economy po polsku oznacza w wolnym tłumaczeniu "rynek pracy oparty na zleceniach”.
• Gig economy zakłada, że praca jest wykonywana w ramach krótkotrwałych umów lub pojedynczych zleceń, a nie w ramach stałego zatrudnienia na pełny etat.
• Wzrost popularności napędzany jest przez rozwój technologii oraz rosnące zapotrzebowanie na specjalistyczne usługi IT, które często realizowane są w formie krótkoterminowych projektów.

Spis treści:

Gig economy — co to jest?

Gig economy — nowy model pracy czy tymczasowy trend?

Jakie są największe zalety i wyzwania gig economy?

Wyzwanie #1: Brak stabilności i bezpieczeństwa

Wyzwanie #2: Niewielka integracja

Wyzwanie #3: Zarządzanie wieloma projektami

W jakich zawodach najczęściej funkcjonuje gig economy?

Praca w modelu gig economy w IT – czy to przyszłość dla specjalistów?

Gig economy a tradycyjny rynek pracy — jakie różnice?

Czy gig economy to przyszłość rynku pracy?

Gig economy — co to jest?

Gig economy to model gospodarki, w którym dominują krótkoterminowe zlecenia, projekty i umowy o dzieło, zamiast tradycyjnych form zatrudnienia na pełny etat. W gig economy pracownicy (często nazywani freelancerami lub kontraktorami) wykonują pojedyncze zlecenia lub projekty dla różnych klientów, zamiast być zatrudnionymi przez jednego pracodawcę na stałe.

Gig economy charakterystyka:

• Elastyczność – zarówno pracodawcy, jak i pracownicy mają większą swobodę w ustalaniu warunków i harmonogramów pracy.
• Krótkoterminowe umowy – praca opiera się na konkretnych projektach lub zadaniach, które mogą trwać od kilku godzin do kilku miesięcy.
• Praca zdalna – większość zadań można wykonywać z dowolnego miejsca, co jest możliwe dzięki technologii i platformom internetowym/pośredniczącym.
• Brak stabilności – pracownicy nie mają pewności co do stałego dochodu, świadczeń socjalnych ani urlopów płatnych.

Gig economy — nowy model pracy czy tymczasowy trend?

Gig economy w branży IT to nie tylko tymczasowy trend, ale znacząca i trwała zmiana w modelu pracy. Według raportu EY & GIGLIKE, już do 2025 roku co piąty pracownik w Polsce będzie GIGerem. To nijako pokrywa się z rosnącą popularnością elastycznych form zatrudnienia (w tym pracy zdalnej) w tymże sektorze.

Idąc dalej — globalnie, gig economy w 2023 roku osiągnęło wartość 455,2 miliarda dolarów, co jedynie podkreśla jej znaczenie w światowej gospodarce.

Przeczytaj także: Pokolenie Z. Kim są, co ich charakteryzuje i jak zmieniają rynek pracy?

Jakie są największe zalety i wyzwania gig economy?

• Elastyczność — pracownicy mogą wybierać projekty i godziny pracy, które najlepiej pasują do ich stylu życia i zainteresowań, co przekłada się na większą satysfakcję z pracy.
• Różnorodność projektów — specjaliści IT mają możliwość pracy nad różnymi projektami dla różnych klientów.
• Możliwość szybkiego rozwoju — praca w modelu gig economy umożliwia szybsze zdobywanie doświadczenia w różnych obszarach IT.
• Potencjalnie wyższe dochody — freelancerzy często mają możliwość negocjowania stawek za swoje projekty, co może prowadzić do wyższych dochodów w porównaniu do stałego zatrudnienia.

Wyzwanie #1: Brak stabilności i bezpieczeństwa

Jednym z kluczowych wyzwań dla freelancerów IT jest brak gwarancji stałego dochodu. Praca na zlecenie może oznaczać nieregularność projektów i brak płynności finansowej, co oczywiście jest ogromnym problemem — zwłaszcza w przypadku nieprzewidzianych wydatków lub kryzysów zdrowotnych.

Wyzwanie #2: Niewielka integracja

Freelancerzy w IT często pracują zdalnie lub są zatrudniani do krótkoterminowych projektów, co może ograniczać ich integrację z resztą zespołu. Ta izolacja prowadzić z kolei może do wielu wyzwań — np. w budowaniu relacji zawodowych.

Wyzwanie #3: Zarządzanie wieloma projektami

Freelancerzy często pracują nad kilkoma projektami jednocześnie, co wymaga zestawu wielu umiejętności — tj. zarządzania czasem i priorytetami. Taka sytuacja może prowadzić do przeciążenia obowiązkami i stresu, zwłaszcza gdy terminy realizacji projektów się pokrywają.

W jakich zawodach najczęściej funkcjonuje gig economy?

• Technologie informatyczne — programiści i deweloperzy oprogramowania, testerzy oprogramowania
• Graficy i designerzy, którzy tworzą grafiki, identyfikacje wizualne dla firm, projekty stron internetowych i wiele innych elementów wizualnych na zlecenie.
• Copywriterzy i redaktorzy oraz dziennikarze, realizujący konkretne artykuły lub projekty badawcze dla różnych mediów.

Praca w modelu gig economy w IT – czy to przyszłość dla specjalistów?

Wszystko wskazuje, że tak. Dla wielu pracowników IT, zwłaszcza programistów, projektantów, analityków i testerów oprogramowania, gig economy umożliwia twórcze i techniczne wykorzystanie swoich umiejętności w różnorodnych projektach, co przyczynia się do szybszego rozwoju zawodowego.

Co więcej, trend ten może się umocnić wraz z rosnącym zapotrzebowaniem na specjalistyczne umiejętności i projekty oparte na innowacjach technologicznych.

Gig economy a tradycyjny rynek pracy — jakie różnice?

Oba modele mają swoje zalety i wady, a wybór między nimi zależy od indywidualnych potrzeb, preferencji i okoliczności zawodowych pracowników. W dużym uproszczeniu różnice te podzielić można na 5. obszarów:

• Zatrudnienie gig economy oparte jest na krótkoterminowych zleceniach lub projektach. Oznacza to, że pracownicy są zazwyczaj niezależni i pracują jako freelancerzy lub kontraktorzy, co znacząco różni się od tradycyjnego rynku pracy, opartego na stałym zatrudnieniu.
• Bezpieczeństwo. Gig Economy zwykle pozbawione jest tradycyjnych świadczeń pracowniczych, takich jak ubezpieczenie zdrowotne, płatne urlopy czy świadczenia emerytalne.
• Elastyczność. Wybierając gig economy pracownicy mogą wybierać, kiedy i gdzie pracują, co daje im dużą elastyczność. Na tradycyjnym rynku zazwyczaj odbywa się w ustalonych godzinach i często w określonym miejscu pracy.
• Zarządzanie swoją karierą. Podczas gig economy pracownicy są odpowiedzialni za własny rozwój zawodowy i muszą sami dbać o zdobywanie nowych umiejętności i projektów.
• Na tradycyjnym rynku pracy znacznie łatwiej jest zbudować i rozwijać długoterminowe relacje z kolegami i przełożonymi. To oczywiście może przyczyniać się do lepszego poczucia przynależności i lojalności wobec firmy.

Czy gig economy to przyszłość rynku pracy?

Coraz więcej osób, szczególnie z pokolenia millenialsów i Gen Z, poszukuje większej elastyczności i niezależności w pracy, co jest możliwe dzięki modelowi gig economy. Wg raportu "Freelancing in America" opracowanego przez Upwork i Freelancers Union, znaczna część siły roboczej (około 36% w 2020 roku) wybiera freelancing. Przy tym wszystkim firmy coraz częściej poszukują sposobów na zredukowanie kosztów i zwiększenie elastyczności operacyjnej, a zatrudnianie freelancerów zdaje się być dużo tańsze niż utrzymywanie etatu pracowników.

To pozwala wysnuć hipotezę, że gig economy stanie się przyszłością rynku pracy, umacniając swoją popularność w najbliższych latach.

Może Ci się spodobać:

• Rozwój zawodowy — jak planować i realizować swoją karierę?
• Jak skutecznie prosić o podwyżkę?
• Work-life balance — jak osiągnąć równowagę między pracą a życiem?
• Dlaczego branża IT kontraktami B2B stoi?

[1] Raport EY & GIGLIKE: GIG on. Nowy Ład na rynku pracy

[2] Projected gross volume of the gig economy from 2018 to 2023, Statista