6 min.
W tym artykule:
- Kwestie mobbingu są określane i normowane przez Kodeks Pracy (Art. 94(3)).
- Rozmowa z mobberem może (ale nie musi) być skutecznym sposobem na poradzenie sobie z nagannymi zachowaniami w zespole.
- Pracodawca stoi w obowiązku zapobiegania mobbingowi w zakładzie pracy.
- Mobbing w pracy (nękanie w pracy) jest zakazany, szkodliwy i absolutnie niedopuszczalny — bez względu na okoliczności czy stanowiska.
- Mobbing w pracy przez koleżankę, pracodawcę czy przełożonego wymaga interwencji i wsparcia, np. ze strony PIP.
Spis treści:
Co to jest mobbing w pracy? Definicja
Jak reagować na mobbing w pracy?
Mobbing — jak udowodnić, że ma miejsce?
Czy i jak rozmawiać z mobberem?
Mobbing w pracy — podsumowanie
Co to jest mobbing w pracy? Definicja
Mobbing co to? To zjawisko polegające na systematycznym, długotrwałym nękaniu i prześladowaniu pracownika przez współpracowników, przełożonych lub podwładnych, które prowadzi do jego izolacji, wykluczenia i obniżenia samooceny. Celem mobbingu jest zazwyczaj zaszkodzenie pracownikowi, pozbawienie go godności, poniżenie lub doprowadzenie do rezygnacji z pracy.
Mobbing w pracy definicja zgodnie z § 2. art 94 Kodeksu Pracy: mobbing oznacza działania lub zachowania dotyczące pracownika lub skierowane przeciwko pracownikowi, polegające na uporczywym i długotrwałym nękaniu lub zastraszaniu pracownika, wywołujące u niego zaniżoną ocenę przydatności zawodowej, powodujące lub mające na celu poniżenie lub ośmieszenie pracownika, izolowanie go lub wyeliminowanie z zespołu współpracowników.
Jak reagować na mobbing w pracy?
Mobbing w pracy co robić? Reagowanie na mobbing w pracy wymaga przemyślanych i zdecydowanych kroków, aby skutecznie przeciwdziałać temu zjawisku i chronić swoje zdrowie oraz prawa.
Przede wszystkim należy dokumentować wszystkie incydenty mobbingu, zapisując daty, godziny, miejsca oraz szczegółowe opisy zdarzeń i zaangażowanych osób. Ważne jest, aby zachowywać wszelkie dowody, takie jak e-maile czy wiadomości. Następnie warto podjąć próbę rozmowy z mobberem, a jeśli to nie przyniesie rezultatów — należy zgłosić problem bezpośredniemu przełożonemu lub działowi HR. Zgodnie z § 1. pracodawca jest obowiązany przeciwdziałać mobbingowi, dlatego nie może zlekceważyć zgłoszeń.
Zwykle konieczne jest skorzystanie ze wsparcia związków zawodowych oraz konsultacji z psychologiem. W przypadku braku reakcji ze strony pracodawcy należy rozważyć złożenie formalnej skargi do instytucji zewnętrznych, takich jak Państwowa Inspekcja Pracy (tzw. PIP).
Mobbing — jak udowodnić, że ma miejsce?
#1. Dokumentowanie zdarzeń
Regularnie zapisuj wszystkie incydenty mobbingu, uwzględniając daty, godziny, miejsca, opis zdarzeń oraz osoby zaangażowane. Zachowuj e-maile, wiadomości, notatki, dokumenty i inne materiały, które mogą potwierdzać Twoje doświadczenia.
#2. Świadkowie
Jak zdemaskować mobbera? Ustal, czy są osoby, które były świadkami incydentów mobbingu i mogłyby potwierdzić Twoje relacje. Jeżeli to możliwe, poproś świadków o napisanie oświadczeń lub potwierdzenie swoich obserwacji.
# 3. Formalne skargi
Powiadom swojego bezpośredniego przełożonego lub dział HR o sytuacji. Upewnij się, że zgłoszenie jest udokumentowane (np. w formie e-maila). Jeśli problem nie zostanie rozwiązany, złóż oficjalną skargę do pracodawcy, opisując wszystkie incydenty i dołączając zebrane dowody.
#4. Wsparcie z zewnątrz
Jak reagować na poniżanie w pracy? Skontaktuj się z prawnikiem specjalizującym się w prawie pracy, który może doradzić, jak najlepiej przygotować sprawę i jakie dodatkowe dowody mogą być potrzebne. W przypadku braku reakcji ze strony pracodawcy zgłoś sprawę do Państwowej Inspekcji Pracy.
Przykłady mobbingu w pracy
- Programista regularnie nie jest zapraszany na spotkania zespołu, które są kluczowe dla realizacji bieżących projektów. Informacje o projektach są przekazywane nieformalnie, co utrudnia mu efektywną pracę. Systematyczne wykluczanie z komunikacji i spotkań może prowadzić do izolacji pracownika, co wpływa na jego wyniki i poczucie przynależności do zespołu.
- Starszy inżynier systematycznie krytykuje młodszego kolegę przy innych pracownikach, sugerując, że jego kod jest zawsze pełen błędów, mimo że inne osoby nie zauważają takich problemów. Publiczne podważanie umiejętności i kompetencji pracownika, szczególnie bez uzasadnionych podstaw, może prowadzić do zaniżenia jego samooceny.
- Doświadczony deweloper zostaje przeniesiony do wykonywania prostych, rutynowych zadań, które nie wymagają jego umiejętności, podczas gdy mniej doświadczeni pracownicy realizują bardziej skomplikowane projekty. Tego typu działania mogą być postrzegane jako próba poniżenia i zniechęcenia pracownika, ograniczając jego rozwój zawodowy.
- Specjalista IT nie otrzymuje awansu, mimo że wykonał niezbędne zadania i zrealizował powierzony projekt. Awans ten otrzymuje ktoś mniej doświadczony, po tzw. znajomości.
Czy i jak rozmawiać z mobberem?
Jak walczyć z mobbingiem? Zacznij od rozmowy z mobberem. Zaplanuj ją, nie pozwól, aby emocje kierowały Twoimi decyzjami. Przed rozmową warto dokładnie przygotować się, zbierając konkretne przykłady nieakceptowalnych zachowań i określając, jak wpływają one na nasze samopoczucie i efektywność w pracy. Spotkanie powinno odbyć się w neutralnym, spokojnym miejscu, z zachowaniem profesjonalizmu i spokoju. Ważne jest, aby unikać oskarżeń i starać się formułować komunikaty w sposób "ja", np. "Czuję się niekomfortowo, kiedy...", co może pomóc zmniejszyć defensywną reakcję mobbera.
Rozmowa z mobberem może nie zawsze przynieść oczekiwane rezultaty, ale jest ważnym krokiem w procesie radzenia sobie z mobbingiem.
Jak rozmawiać z mobberem? 3 wskazówki:
- Nie szantażuj emocjonalnie. Skup się na konkretach i faktycznych zdarzeniach, które same w sobie będą dowodem.
- Nie groź — wystosuj wezwanie do zaprzestania nękania. Postaw granicę i jasno zakomunikuj, że postawa Ci się nie podoba lub w Ciebie uderza. Nie używaj słów typu “lepiej uważaj”, “nie chciałabym być na Twoim miejscu”.
- Dąż do porozumienia i zażegnania konfliktu. Często mobber nie zdaje sobie sprawy, że łamie zasady i narusza Kodeks Pracy, dlatego konsekwentnie wytłumacz swoją pozycję w tej sprawie.
Mobbing w pracy — podsumowanie
Mobbing w pracy to poważne zjawisko polegające na systematycznym, długotrwałym nękaniu i prześladowaniu pracownika przez współpracowników, przełożonych lub podwładnych, mające na celu jego izolację, wykluczenie i obniżenie samooceny. Definicja mobingu jest bardzo szeroka, ale jedno jest w niej pewne — zachowanie to charakteryzuje się powtarzalnością i szkodliwym wpływem na zdrowie psychiczne oraz fizyczne ofiary.
Przykłady mobbingu mogą obejmować izolowanie pracownika, podważanie jego kompetencji, przydzielanie zadań poniżej kwalifikacji, nadmierną kontrolę, rozpowszechnianie plotek oraz seksualne nękanie. Aby skutecznie przeciwdziałać mobbingowi, pracownicy powinni dokumentować wszystkie incydenty, zbierać dowody i świadków, zgłaszać problem przełożonym lub działowi HR oraz korzystać ze wsparcia prawnego i psychologicznego.